Dieta łatwostrawna

Stosowanie diety większości z nas może się kojarzyć z procesem odchudzania i redukcji nadmiaru tkanki tłuszczowej. Część osób łączy zdrowy sposób odżywiania z aktywnym trybem życia i sportową pasją. Istotnym aspektem dietetyki jest jednak również ochrona zdrowia i terapia żywieniowa wdrażana jako leczenie różnego rodzaju schorzeń. Jedną z najbardziej znanych diet leczniczych jest dieta łatwostrawna, określana też jako lekkostrawna. Ochraniające przewód pokarmowy właściwości tej delikatnej dla organizmu dietoterapii były znane już naszym babciom, które swoją wiedzę wykorzystywały w praktyce- w terapii i profilaktyce różnego rodzaju schorzeń przewodu pokarmowego.

Kiedy konieczne jest wdrożenie dietoterapii?

Dieta łatwostrawna znajduje zastosowanie w wielu jednostkach chorobowych, oraz w innych wyjątkowych dla organizmu stanach fizjologicznych. Wprowadzana jest podczas osłabienia przewodu pokarmowego np. w przypadku wrzodów żołądka, refluksu żołądkowo-przełykowego, czy nowotworów układu pokarmowego. Dietę łatwostrawną wykorzystuje się też w żywieniu pooperacyjnym, w stanach znacznego uszkodzenia organizmu np. w przypadku oparzeń czy choćby po znacznych zabiegach stomatologicznych. Również chwilowe zaburzenia funkcji przewodu pokarmowego jak biegunka, wymioty, stany zapalne, czy infekcje przebiegające z podwyższoną temperaturą wymagają szczególnie delikatnego sposobu odżywiania. Dieta łatwostrawna jest też wykorzystywana w żywieniu osób starszych.

Czym charakteryzuje się dieta łatwostrawna?

Dieta łatwostrawna charakteryzuje się specyficznym doborem potraw, produktów i sposobu ich przygotowywania. Serwowane dania nie mogą być drażniące dla przewodu pokarmowego, nie mogą nasilać dolegliwości- a nawet-powinny je łagodzić. Szczegółowy dobór produktów powinien uwzględniać specyficzne potrzeby konkretnego schorzenia, jednak istnieją pewne ogólne zasady stosowania diety łatwostrawnej.

• Odpowiedni sposób przygotowywania potraw

Przygotowując posiłki łatwostrawne należy pamiętać o stosowaniu odpowiednich metod obróbki termicznej. Właściwym wyborem będzie gotowanie i gotowanie na parze. Zrezygnować należy ze smażenia, zasmażania, pieczenia z dodatkiem tłuszczu czy zapiekania. Przygotowywane posiłki powinny być ugotowane na miękko, nie zaleca się potraw al dente.

• Właściwa temperatura posiłków

Znaczenie podczas stosowania diety łatwostrawnej ma też temperatura podawanych dań, która podobnie jak składniki żywności może działać drażniąco lub łagodząco na układ pokarmowy. W większości przypadków posiłki powinny być serwowane w temperaturze pokojowej– zbyt gorące lub zimne mogą nasilać odczuwane dolegliwości.

• Konsystencja dań

Ważna jest świadomość, że  nie tylko odpowiedni dobór produktów i obróbki termicznej czy temperatura podania dań wpływają na reakcję organizmu na posiłek. Czynnikiem istotnym we właściwym doborze diety jest konsystencja serwowanych potraw. Bardzo ważne jest jej dostosowanie do istniejącego schorzenia. W przypadku poważnych nieprawidłowości najlepszym wyborem może się okazać dieta papkowata, półpłynna lub nawet płynna. Posiłki oparte na koktajlach są łatwostrawne i mniej drażniące mechanicznie dla przewodu pokarmowego.

• Odpowiednie przyprawy

Stosując dietę łatwostrawną jako wspomaganie terapii istotna jest wiedza na temat działania różnego rodzaju przypraw. W przypadku dietoterapii zaburzeń ze strony układu pokarmowego najczęściej zalecana jest eliminacja pikantnych przypraw które mogą podrażniać uszkodzony lub osłabiony przewód. Zalecane są łagodne przyprawy i zioła, które nie nasilają niepożądanych objawów. Wybór odpowiednich dodatków powinien być dostosowany do stanu chorego i głównego schorzenia. W większości przypadków zastosowanie znajdzie odrobina bazylii czy majeranku, natomiast zdecydowanie odradza się spożywanie pieprzu, chilli czy choćby curry.

Dieta łatwostrawna jest zalecana w przypadku wielu schorzeń, zarówno jako terapia przewlekła (refluks żołądkowo- przełykowy, wrzody żołądka), jak i wprowadzona chwilowo ze względu na pogorszenie zdrowia (biegunki, wymioty, stan po niektórych operacjach). Dobór produktów w diecie łatwostawnej musi uwzględniać indywidualne zapotrzebowanie oraz przyczynę wystąpienia problemu. Bez względu na powód wprowadzenia diety oszczędzającej układ pokarmowy musi ona być pełnowartościowa, łagodna dla każdego odcinka przewodu i przystępna smakowo dla osoby chorej.

Literatura:

1.Ciborowska H, Rudnicka A. ”Dietetyka. Żywienie zdrowego i chorego człowieka”, wyd IV rozszerzone i uaktualnione, Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 2016, str.236-240

2.”Kliniczny zarys chorób wewnętrznych. Podręcznik dla studentów dietetyki”, pod. red. Cymerys M., Rutz-Danielczak A., Pupek-Musialik D., Tykarski A.,Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Medycznego im. Karola Marcinkowskiego w Poznaniu, Poznań 2013, sr.113-118 

3. Rowicka G., Czajka M. “Znaczenie diety w profilaktyce i leczeniu choroby wrzodowej żołądka i dwunastnicy”, Medycyna Rodzinna 1/ 2011, str. 15-18