Ryzyko związane z zatruciami pokarmowymi w ciąży
Zatrucia pokarmowe wywołane przez chorobotwórcze bakterie mogą stanowić poważne zagrożenie dla zdrowia i życia człowieka. Kobiety ciężarne są na nie narażone w takim samym stopniu jak reszta populacji. Należy jednak zwrócić u nich większa uwagę na bezpieczeństwo przygotowywanych potraw ponieważ zatrucie pokarmowe może doprowadzić do poważnych skutków takich poronienie czy zaburzenia rozwoju płodu. Zatrucia pokarmowe następuje wskutek spożycia żywności skażonej bakteriami lub ich toksynami. Drobnoustrojami najczęściej wywołującymi zatrucia pokarmowe należą: Listeria monocytogenes, Toxoplasma gondii, Salmonella
Listeria monocytogenes
Listeria monocytogenes to szczególnie niebezpieczna bakteria dla kobiet w ciąży. Są one narażone na zakażenie nią w większym stopniu niż pozostała część populacji. Zakażenie płody, które nastąpi w I i II trymestrze może skutkować przedwczesnym porodem płodu uszkodzonego z objawami uszkodzenia centralnego układu nerwowego czy posocznicy. Z kolei zakażenia w III trymestrze powoduje wrodzona listeriozę noworodka.
W celu uniknęcia zakażania Listerią należy zrezygnować ze spożywania produktów z niepasteryzowanego mleka, serów pleśniowych, surowego lub niedogotowanego mięsa oraz niedokładnie umytych warzyw i owoców . Zakażenie listerią monocytogenes u kobiet w ciąży ma podobne objawy do zapalenia dróg moczowych lub grypodobne. Mogą również pojawić się wymioty, bóle brzucha, biegunka z gorączką, a nawet zapalenie opon mózgowo rdzeniowych oraz posocznica.
Toxoplasma gondii
Bakteria przed którą często ostrzegane są kobiety ciężarne to Toxoplasma gondii. Powszechnie uważa się, że jej nosicielem są koty. Nie jest to jednak jedyne źródło zakażenia. Toxoplasmą gondii można zakazić się po przez spożycie surowego lub niedogotowanego mięsa, niepasteryzowanego mleka, nieumytych warzyw i owoców oraz zanieczyszczonej wody.
Toksoplazmoza to choroba przebiegająca łagodnie, często bezobjawowo. Większość osób nią zakażonych nie wiem o tym. Mimo to jeżeli do zakażenia doszło tuż przed lub w trakcie ciąży może mieć ona negatywne skutki dla rozwijającego się płodu. Skutki te to poronienia, poród martwych płodów, a także wady wrodzone takie jak utrata słuchu czy wodogłowie.
Salmonella
Inne zatrucie pokarmowe niebezpieczne szczególnie w ciąży powodowane jest przez pałeczki z rodzaju Salmonella. Źródłem zakażenia tą bakterią są jaja surowe, mięso i jego przetwory oraz wyroby garmażeryjne takie jak sałatki, majonezy czy farsze. Jaja surowe to popularny dodatek do deserów takich jak kremy, lody czy musy. Dlatego będąc w ciąży należy przed spożyciem każdej potrawy zawierającej jaja upewnić się czy nie jest ona z dodatkiem tych surowych. Objawy salmonellozy to najczęściej nudność, gorączka, bóle brzucha i głowy. Zakażenie salmonellą może doprowadzić do poronienia oraz przedwczesnych porodów.
Jak uniknąć zatruć pokarmowych?
W celu uniknięcia zatruć pokarmowych najlepiej zrezygnować ze spożycia produktów, które są źródłem bakterii chorobotwórczych. Należy również przestrzegać zasad bezpiecznego przygotowania potraw. Zalicza się do nich dokładne mycie rąk w szczególności po skorzystaniu z toalety oraz po kontakcie ze zwierzętami. Sprzęt kuchenny powinien być dokładnie umyty w gorącej wodzie z płynem do mycia naczyń. Należy również unikać kontaktu produktów surowych z ugotowanymi potrawami. W trakcie przygotowywania potraw powinno używać się osobnych desek kuchennych do surowych warzyw i owoców oraz surowego. Potrawy powinny być dogotowane czyli powinny osiągnąć odpowiednią temperaturę wewnątrz. W kontroli tego przydatny może być termometr kuchenny. Jajka należy przygotowywać na twardo po to aby uniknąć zakażenia salmonellą.
Istotne jest również odpowiednie przechowywanie potraw. Surowe mięso, drób, owoce morza i produkty gotowe do spożycia powinny być trzymane osobno. Produkty łatwo psujące powinny zostać umieszczone w lodówce w ciągu 2 godzin, a w upalnie dni w ciągu 1 godziny.
Pomimo, że zatrucia pokarmowe w obecnych czasach są rzadsze niż kiedyś, nie można ich całkowicie wykluczyć. Zatrucie pokarmowe u kobiet w ciąży może mieć skutki w postaci poronienia czy wad wrodzonych u dziecka. Dlatego należy dołożyć wszelkich starań aby zminimalizować ryzyko ich wystąpienia.
Literatura:
- Żywienie zdrowego i chorego człowieka.
- Jurkiewicz, W. Oleszczak-Momot, Listeria monocytogenes jako problem zdrowia publicznego, Medycyna Ogólna i Nauki o Zdrowiu, 2015, Tom 21, Nr 1, str. 29-32
- Jarosz, Praktyczny podręcznik dietetyki, Instytut Żywności i Żywienia 2017
- Jean T. Cox, MS, RD, LN, Sharon. T.Phelan, MD Część 1. Bezpieczne odżywianie w czasie ciąży: obiektywna ocena ryzyka, Ginekologia po dyplomie, styczeń 2010, str. 12-17
Zobacz również artykuły dla kobiet w ciąży:
Aktywność fizyczna przy ograniczonych możliwościach jej wykonywania
Naturalne sposoby na problemy z trawieniem
Polecam Ci pomocne poradniki i planery