Żywienie w chorobach autoimmunologicznych
Choroby autoimmunologiczne to choroby w których organizm „sam siebie niszczy”. Za ich powstanie odpowiada nieprawidłowe funkcjonowanie układu immunologicznego. Dieta w tych chorobach ma na celu wspomaganie leczenia farmakologicznego.
Choroba Hashimoto to autoimmunologiczne zapalenie tarczycy, będące główną przyczyną niedoczynności tarczycy. U pacjentów z niedoczynnością tarczycy często współistnieje nadwaga dlatego bardzo ważne jest aby dieta była dobrze zbilansowana pod względem kalorii. Bilans kaloryczny jednak powinien być dobrany z dużą ostrożnością. Zbyt restrykcyjna dieta może spowodować wzrost stężenia TSH i zmniejszyć tempo metabolizmu.
Ze względu na trudności utrzymania prawidłowej masy ciała pacjentom z Hashimoto zaleca się aktywność fizyczną. Jej zwiększenia znacząco pomaga w redukcji masy ciała.
W diecie należy uwzględnić błonnik pokarmowy. Błonnik pokarmowy nie tylko daje uczucie dłuższej sytości wskutek czego zmniejsza się apetyt, ale również pomaga w ewentualnych zaparciach, które mogą pojawić się przy niedoczynności tarczycy.
W chorobie Hashimoto istotna jest również prawidłowa podaż białka. Najlepiej aby było to białko pełnowartościowe czyli pochodzenia zwierzęcego. Niezbędne jest ono do produkcji hormonów tarczycy. Mięso i inne produkty pochodzenia zwierzęcego to także źródło witaminy B12, której suplementacja może zostać zalecona w Hashimoto.
Niekorzystne jest także znaczne ograniczenie tłuszczy. Są one źródłem witamin rozpuszczalnych w tłuszczach. Jedną z tych witamin jest witamina A, która ma wpływ na dobrą kondycję włosów oraz skóry z którymi problem ma wiele pacjentów.
Innym ważnym składnikiem wśród chorych na Hashimoto są kwasy tłuszczowe Omega-3. Mają one wpływ na układ immunologiczny – hamują jego nadmierną odpowiedź, a także wykazują właściwości przeciwzapalne. Ich dobrym źródłem są ryby morskie.
Składnikami mineralnymi na które zwraca się szczególną uwagę w chorobie Hashimoto jest jod, selen, żelazo i cynk. Warto uwzględniać w diecie pożywienie będące ich źródłem jednak nie należy stosować samemu suplementów diety ponieważ nadmiar tych składników może być tak samo zły jak jego niedobór.
Kontrowersje wzbudza również obecność w diecie chorych glutenu oraz produktów zawierających laktozę. Nietolerancja glutenu i laktozy często pojawia się przy tym schorzeniu. Jednak jeżeli nie została ona stwierdzona przez lekarza nie ma potrzeby rezygnowania z produktów zawierających gluten i laktozę.
Przy chorobie Hashimoto warto wspomnieć kilka słów o substancjach wolotwórczych. Należą do nich takie produkty jak kapusta, rzepa, kalafior, brokuły, truskawki, proso oraz szpinak. Nie trzeba ich jednak całkowicie eliminować z diety. Wystarczy spożywać je w umiarkowanych ilościach i ugotowane. Wysoka temperatura prowadzi do inaktywacji substancji wolotwórczych
Żywienie w łuszczycy
Łuszczyca to przewlekła zapalna choroba charakteryzująca się zmianami na skórze. Przede wszystkim jeżeli łuszczycy towarzyszy nadwaga dąży się do obniżenia masy ciała. Nadwaga jest przyczyną stanu zapalnego. Redukcja masy ciała łagodzi ten stan i przyczynia się do poprawy stanu skóry.
W żywieniu w łuszczycy można również rozważyć dietę wegetariańską lub ograniczenie mięsa. Produkty mięsne zawierają dużą ilość kwasu arachidonowego, który to zwiększa produkcje związków prozapalnych. Nie należy jednak rezygnować z ryb. Zawierają one kwasy Omega – 3, które zmniejszają stan zapalny.
Kolejnym argumentem przemawiającym za wprowadzenie diety wegetariańskiej jest to, że zawiera ona duże ilości warzyw i owoców. Ich spożycie jest korzystne ponieważ zawierają one duże ilości antyoksydantów, które również zmniejszają stan zapalny co w konsekwencji zmniejsza nasilenie zmian łuszczycowych.
Żywienie w łysieniu plackowatym
Łysienie plackowate to choroba skórna, która przyczynia się do utraty włosów. Jej leczenie jest skomplikowane. Jak dotychczas nie ustalono diety, która mogłaby je wspomagać.
Ze względu na wpływ biotyny na kondycje włosów warto wprowadzić do diety produkty w nią bogate takie jak: orzechy, nasiona roślin strączkowych czy produkty pełnoziarniste. Jeśli chodzi o doniesienia na temat pozytywnego wpływu diety bezglutenowej to należy ją traktować tak jak w przypadku innych chorób czyli wprowadzać tylko gdy zostanie stwierdzona nietolerancja.
Żywienie w chorobie Leśniowskiego – Crohna i wrzodziejącym jelicie grubym
Nieswoiste zapalenia jelit takie jak choroba Leśniowskiego – Crohna i wrzodziejące jelito grube to przewlekłe choroby zapalne. Charakteryzują się one okresami zaostrzeń i remisji. Żywienie zależy od okresu choroby. W okresie remisji nie różni się od racjonalnego żywienia ludzi zdrowych. Wykluczeniu podlegają produkty po których chorzy po ich spożyciu odczuwają dolegliwości ze strony przewodu pokarmowego. Jest to istotne w szczególności okresie zaostrzenia.
Do produktów mogących powodować dolegliwości ze strony przewodu pokarmowego należą ciemne pieczywo i grube kasze, orzechy, migdały, warzywa cebulowe, kapusty, sery pleśniowe, surowe mięsa, surowych ryb, gruszki, czereśnie, wiśnie, grzyby, fasolka szparagowa oraz owoce suszone. Należy podkreślić, że nie ma potrzeby eliminacji wszystkich produktów. Zależy to od indywidualnej tolerancji chorego.
Znaczenie ma również sposób przygotowania potraw. Większość chorych źle toleruje tłuste potrawy smażone i pieczone w tradycyjny sposób. Dlatego zaleca się je przygotowywać po przez gotowanie na parze lub w wodzie lub pieczenie w folii. Najbardziej polecany sposób to gotowanie na parze. Powoduje mały ubytek składników zawartych w produkcie dzięki czemu jest on smaczniejszy oraz nie traci tylu witamin i składników mineralnych. Dozwolony tłuszcz należy dodawać już do gotowej potrawy. Powinny być to oleje roślinne, które są lepiej strawne.
Żywienie w chorobach autoimmunologicznych ma na celu wspieranie leczenia farmakologicznego. Za nim wprowadzisz jakiekolwiek zmiany zwróć się po poradę do swojego lekarze oraz dietetyka. Najlepiej prowadź dzienniczek żywieniowy i zapisuje po jakich posiłkach czujesz się dobrze, a po jakich źle. Pomoże to w ułożeniu indywidualnej diety, która będzie spełniać twoje potrzeby. Nie stosuj suplementacji witamin oraz składników mineralnych bez konsultacji ze specjalistą.
Jeśli potrzebujesz pomocy w zdrowym odżywianiu układam
diety indywidualne dla osób z Hashimoto, łuszczycy, łysieniu plackowatym, wrzodziejącej chorobie jelit oraz chorobie Leśniowskiego-Crohna.
Dietę dla bliskiej osoby z ww chorobą lub chorobami możesz również zamówić jako Voucher.
Literatura
- Janczy A, Małgorzewicz S, Skutecznośc diety redukcyjnej u pacjentek z chorobą Hashimoto, Forum Zaburzeń Metabolicznych 2015,6, (3) s. 112–117
- Pastusiak K, Michałowska J, Bogdański P, Postępowanie dietetyczne w chorobach tarczycy, Forum Zaburzeń Metabolicznych 2017, tom 8, nr 4, 155–160
- Tuchendler P, Zdrojewicz Z, Dieta w chorobach tarczycy, Med Rodz 2017; 20(4): 299-303
- Ratajczak A. E, Moszak M, Grzymisławski M, Zalecenia żywieniowe w niedoczynności tarczycy i chorobie Hashimoto, Piel Zdr Publ. 2017;7(4):305–311
- Stawczyk M, Szczerkowska – Dobosz A, Komorowska O, Dobosz M, Maciejewska – Radomska A, Znaczenie diety w łuszczycy — przewlekłej układowej chorobie zapalnej, Forum Zaburzeń Metabolicznych 2011, tom 2, nr 3, 205–212
- Antosik K, Krzęcio-Nieczyporuk E, Kurowska-Socha B, Rola diety i żywienia w leczeniu łuszczycy, Hygeia Public Health 2017, 52(2): 131-137
- https://www.dermatologytimes.com/article/there-role-dietary-supplements-treating-alopecia-areata (dostęp 19.07.2019)
- https://www.health.harvard.edu/a_to_z/alopecia-areata-a-to-z (dostęp 19.07.2019)
- Gilhar A, Etzioni A, Paus R, Łysienie plackowate, Dermatologia po dyplomie, 2013, 4(1) s. 51-65
- Grochowska U, Poradnik żywieniowy dla chorych na chorobę Leśniowskiego – Crohna lub wrzodziejące zapalenie jelita grubego, Polskie Towarzystwo Wspierania Osób z Nieswoistymi Zapaleniami Jelit, Warszawa 2016
